Συνέδριο 14ης Διεθνούς Εβδομάδας Μαθηματικών, Λάρισα-Παρουσίαση από μαθητές/μαθήτριες του ΓΕΛ Λιτοχώρου του Προγράμματος Μαθηματικά και Φιλοσοφία: Η συμβολή των φιλοσόφων Σωκράτη και Πλάτωνα στη Μαθηματική Επιστήμη»

Τη Δευτέρα 15 Απριλίου 2024 οι εκπρόσωποι των μαθητών/μαθητριών της Β΄ τάξης του ΓΕΛ Λιτοχώρου Φαργκάνη Ολυμπία, Φέρλια Γρηγορία και Παρτάλας Νικόλαος, με τη συνοδεία της καθηγήτριάς τους Μπακαρού Σταυρούλας, παρουσίασαν στο Συνέδριο της 14ης Διεθνούς Εβδομάδας Μαθηματικών στη Λάρισα τα αποτελέσματα του πολιτιστικού Προγράμματος «Μαθηματικά και Φιλοσοφία: Η συμβολή των φιλοσόφων Σωκράτη και Πλάτωνα στη Μαθηματική Επιστήμη», που υλοποίησαν κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς 2023-24, σε συνεργασία με το Γυμνάσιο και Λ.Τ. Αρμενίου, το 1ο ΓΕΛ Κατερίνης και το 14ο ΓΕΛ Λάρισας. Οι μαθητές/μαθήτριες των τεσσάρων σχολείων κατέδειξαν τη δυναμική αλληλεπίδραση των δύο κλάδων (Μαθηματικών και Φιλοσοφίας) σε όλη την ιστορική διαδρομή της ανθρώπινης νόησης, την επιδίωξή τους να κατανοήσουν θεμελιώδεις αλήθειες και αρχές, τον κοινό τόπο της συλλογιστικής και των δύο, που είναι ο ορθός λόγος. Παρουσίασαν και ανέλυσαν την προσωπικότητα και το έργο δύο μεγάλων Φιλοσόφων της ελληνικής αρχαιότητας, του Σωκράτη και του Πλάτωνα, και τον τρόπο που αυτοί ανέδειξαν την αλληλεξάρτηση φιλοσοφικής και μαθηματικής συλλογιστικής. Ο Σωκράτης τόνισε τη σημασία της αυτοεξέτασης, της πνευματικής ταπεινότητας και της ακεραιότητας. Η σωκρατική ειρωνεία αμφισβήτησε τις παραδοσιακές πεποιθήσεις και η Μαιευτική του μέθοδος, μέσα από τον διάλογο και την επαγωγική σκέψη, οδήγησε στην κατανόηση και την ερμηνεία μαθηματικών προβλημάτων (διπλασιασμός τετραγώνου, πυθαγόρειο θεώρημα). Ο Πλάτωνας, μαθητής του Σωκράτη και συγγραφέας των έργων μέσα από τα οποία γνωρίζουμε τον Σωκράτη, είναι ο φιλόσοφος της Διαλεκτικής και της διατύπωσης της Θεωρίας των Ιδεών. Για τον Πλάτωνα, ο Υλικός κόσμος που αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας είναι ατελής-οι Ιδέες, οι πρωταρχικές μορφές κάθε έννοιας, βρίσκονται στον Νοητό κόσμο, αμετάβλητες και αιώνιες. Τα Μαθηματικά βρίσκονται στον νοητό κόσμο, στο πραγματικό «είναι» και η επιστήμη μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της ορθολογικής έρευνας και του διαλεκτικού συλλογισμού. Στηριζόμενος σε αυτές του τις θέσεις δημιουργεί τα λεγόμενα Πλατωνικά στερεά, τα οποία συνέδεσε με τα βασικά φυσικά στοιχεία (φωτιά, γη, αέρας, νερό, σύμπαν). Σύμφωνα με την κοσμολογία του, τα στερεά αυτά αποτελούν συμβολικές αναπαραστάσεις των θεμελιωδών δομικών στοιχείων του σύμπαντος, ήταν η βάση για να κατασκευαστούν οι γεωμετρικές μορφές του φυσικού κόσμου. Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι μια δυναμική ανταλλαγή ιδεών χαρακτηρίζει τη σύνδεση μεταξύ Φιλοσοφίας και Μαθηματικών, με το ένα πεδίο να επηρεάζει και να ενισχύει τη διερεύνηση του άλλου στις πιο βασικές πτυχές της πραγματικότητας, της γνώσης και του συλλογισμού.